در سال 1886 داروسازی آمریکایی به نام جان پمبرتون توانست به فرمولی جادویی دست پیدا کند که امروزه از آن به عنوان محبوب‌ترین نوشیدنی جهان یعنی نوشابه کوکاکولا یاد می‌شود. بسیاری معتقدند که لوگو برند کوکاکولا توانسته تاثیر قابل توجهی در محبوبیت آن داشته باشد. بررسی روایت و داستان این لوگوی متفاوت می‌تواند به کسب و کارهایی که قصد تبدلی شدن به برند را دارند، کمک قابل توجهی محسوب شود.
نام کوکاکولا چگونه خلق شد؟
پس از آنکه جان پمبرتون کوکاکولا را خلق کرد، برای یافتن نامی مناسب برای این محصول به تکاپو افتاد. او در نظر داشت تا نامی را که برای محصول خود انتخاب می‌کند، ترکیبی از مواد اولیه تشکیل دهنده آن باشد. بخش اولیه نام کوکاکولا از گیاهی به نام کولا گرفته شده که ماده کوکائین از آن استخراج می‌شود.
بخش دوم نام این محصول نیز از دانه کولا نشئت گرفته که عصاره کافئین از آن بدست می آید. در نهایت با ترکیب این دو بخش نام کوکاکولا ایجاد شد. البته بعدها ماده کوکائین به دلیل اثرات زیان‌باری که به بدن وارد می‌کرد از فرمول کوکاکولا حذف شد؛ اما هم‌چنان نام آن بر روی این محصول باقی ماند.
کلمه کولا (Kola) که در نام این محصول به کار رفته است، با حرف «K» آغاز می‌شود؛ اما مشاوران تجاری این محصول پیشنهاد دادند که برای جلوه‌های بصری بهتر و زیبایی طراحی لوگو برند کوکاکولا در نام آن از حرف به جای «K» از «C» استفاده شود.
طراحی فونت کوکاکولا (CocaCola)
اولین نامی که این محصول با آن شناخته شد «شربت تقویت کننده کوکاکولا» بود. زمانی که این محصول به مرحله طراحی لوگو رسید، به دلیل طولانی بودن آن، این نام به «کوکاکولا» خلاصه شد. فونتی که در حال حاضر بر روی تمامی محصولات کوکاکولا به چشم می‌خورد، اولین بار توسط فرانک رابینسون دفتردار کوکاکولا خلق شد.
زیبایی این طرح خیلی سریع نظر پمبرتون را جلب نمود و او این الگو را بر روی تمامی محصولات خود درج کرد. اینگونه بود که اولین لوگوی برند جهانی و مشهور کوکاکولا پایه‌گذاری شد.
چگونه لوگوی کوکاکولا موجب شد تا از پپسی پیشی بگیرد
همواره از پپسی به عنوان جدی‌ترین رقیب کوکاکولا یاد شده است. بسیاری از افراد معتقدند که این دو محصول از لحاظ طعم شباهت بسیاری به یکدیگر دارند؛ اما کوکاکولا با استراتژی‌های برندینگ خود توانسته تفاوت‌ها را رقم بزند.
کوکالو بیشتر از 100 سال است که همان لوگوی اولیه خود را با تغییراتی جزئی استفاده کرده است. از طرفی دیگر پپسی لوگوی اولیه پپسی شباهت بسیار زیادی به کوکاکولا داشت، یک فونت دست‌نویس به رنگ قرمز.
برخلاف کوکاکولا، پپسی بارها تغییرات متعددی را در لوگوی خود ایجاد کرده است و در طول سال‌ها لوگوهای متفاوتی را بر روی محصولات خود به کار برده. با گذر زمان به لوگوی قرمز رنگ پپسی، رنگ آبی افزوده شد و هر چه زمان بیش‌تری گذشت رنگ آبی در لوگوی پپسی محصول غالب شد.
دلیل انتخاب رنگ قرمز در لوگوی کوکاکولا
برای رنگ لوگو برند کوکاکولا روایت‌های مختلفی وجود دارد که یکی از محتمل‌ترین آنها مربوط به اولین تبلیغ این برند است. در این تبلیغ بابا نوئل در حالی که کت شلوار قرمز رنگ معروف خود را پوشیده، یک بطری کوکالا را به دوربین نشان می‌دهد.
روایت دیگر نیز مربوط به شیوه رنگ‌آمیزی بشکه‌های کوکاکولا در ابتدای تولید آن است. در ابتدا این محصول در بشکه به فروش می‌رسید و برای آنکه با بشکه‌های الکل اشتباه گرفته نشود آن را با رنگ قرمز رنگ‌آمیزی می‌کردند.
بررسی فرمول جادویی کوکاکولا
فرمول محرمانه سری کوکاکولا یکی از بزرگترین اسرار قرن اخیر است. بسیاری از رقبا تلاش کردند تا طعم و مزه کوکاکولا را بازسازی کنند، اما تا کنون موفق نشده‌اند. شرکت سازنده کوکاکولا توانسته فرمول سری خود را برای چندین دهه محفوظ نگه دارد.
شایعه‌ای وجود دارد که تا به حال تنها دو نفر در تمام دنیا موفق شده‌اند فرمول محرمانه کوکاکولا را مشاهده کنند. حفاظت از فرمول محرمانه سری کوکاکولا به اندازه‌ای اهمیت دارد که شرکت کوکاکولا یک گاوصندوق اختصاصی و بسیار پیشرفته برای نگهداری فرمول محرمانه‌اش دارد.
این فرمول محرمانه در موزه “جهان کوکاکولا” (World of Coca Cola) در ایالت آتلانتا نگهداری می‌شود که در سال 2007 به صورت عمومی افتتاح شد. موزه “جهان کوکاکولا” تنها مکانی است که تاریخ کوکاکولا را به طور کامل نشان می‌دهد.
از سال ۱۹۲۵ میلادی، فرمول محرمانه سری کوکاکولا توسط هلدینگ SunTrust Banks نگهداری و محافظت می‌شد. اما به مناسبت 125 سالگی کوکاکولا، شرکت تصمیم گرفت این فرمول فوق محرمانه را در موزه خود و در یک گاوصندوق بسیار پیشرفته به نمایش عمومی بگذارد.
مسیر رشد کوکاکولا
طبیعتا کوکاکولا نیز مانند بسیاری از برندهای دیگر در مسیر خود چالش‌های مختلفی را پشت سر گذاشته و از همان ابتدا در سرتاسر جهان مشهور نبوده است. در سال ۱۸۸۸ کوکاکولا با سه محصول مختلف به بازار عرضه شد و فرمول ساخت این نوشیدنی فقط مختص این شرکت بود.
در سال ۱۹۱۹، این برند توسط یک گروه سرمایه‌گذار خریداری شد و به یک شرکت سهامی عام تبدیل شد. موقعیت مالی شرکت در آن زمان به گونه‌ای بود که ۵۰۰ هزار سهم با قیمت ۴۰ دلار برای هر سهم به مردم عرضه شد.
اولین دستگاه تجاری فروش نوشیدنی‌های این برند در سال ۱۹۱۴ به صورت رسمی راه‌اندازی شد. تولید نوشابه کوکاکولا توسط شرکت به حجم یک میلیارد گالن در سال ۱۹۹۴ رسید و نخستین نوشابه‌های کوکاکولا در قوطی نیز در سال ۱۹۸۵ به بازار عرضه شد.
در همان سال ۱۹۸۵، کوکاکولا تصمیم به تغییر فرمول نوشیدنی‌های خود گرفت و “نیوکوک” (New Coke) را به عنوان یک طعم جدید معرفی کرد. این تغییر در فرمول باعث پاسخ مثبت مشتریان وفادار کوکاکولا شد که از طعم جدید نوشیدنی‌های محبوب خود استقبال کردند.
اما در گذر زمان و با توجه به عدم استقبال عامه جامعه از این نوشیدنی، تولید این نوشیدنی به مرور زمان متوقف شد.
داستان طراحی بطری کوکاکولا
یکی از مهم‌ترین عناصری که در به شهرت رسیدن و تمایز کوکاکولا نقش داشته، طراحی منحصر به فرد بطری آن بوده است. کوکاکولا شهرت خود را نه فقط به فرمول خود بدهکار است، بلکه به بطری جذاب خود نیز بستگی دارد که در سال ۱۹۱۵ تولید شد.
در ابتدا، این نوشیدنی غیرالکلی از طریق نمایندگی‌های مستقل توزیع می‌شد. یکی از این نمایندگی‌ها تحت مدیریت جوزف ای بیدرهارن، که یک مغازه سودا فروشی (لیموناد) داشت، فعالیت می‌کرد. او اولین شخصی بود که نوشیدنی‌های “پیمبرتون” را در بطری‌هایی به مشتریان عرضه کرد که امکان نوشیدن آن را به هر شکلی که می‌خواستند فراهم می‌کرد.
تغییر مکان و جابجایی بیدرهارن منجر به افزایش فروش شد. سرمایه‌گذاران دیگر نیز بلافاصله این رویکرد را پذیرفته و انواع بطری‌ها را برای نوشیدنی‌ها به کار بردند که بیشتر آنها نام کوکاکولا را داشتند. وکیل شرکت به نام هارولد هرسک، ایده طراحی یک بطری ساده و یکنواخت را داشت.
او اینگونه بیان کرد: “ما باید یک بطری جدید بسازیم، یک بسته‌بندی جدید که هیچ کس نتواند نوع دیگری را جایگزین کند. ما باید بطری را به گونه‌ای طراحی کنیم که همه افراد آن را به عنوان بطری کوکاکولا بشناسند و حتی در تاریکی نیز آن‌را تشخیص دهند. بطری کوکاکولا باید به گونه‌ای باشد که حتی شیشه شکسته آن نیز توسط افراد قابل تشخیص باشد و همه بدانند که کوکاکولا است.”
اولین بطری رسمی این کمپانی توسط یکی از کارمندان “الکساندر ساموئل سون” طراحی شد. او بطری را بر مبنای شکل برگ کاکائو و مغز کولا طراحی کرد که کاملا از فلسفه این برند الهام گرفته بود. بعدها در سال 1919 یک طراح فرانسوی با نام “برایموند لوئی” طرح‌های مختلفی را به کوکاکولا عرضه کرد که کاملا با طرح اولیه در تضاد بود.
حقایق جالب در مورد برند کوکاکولا
از کوکاکولا همواره به عنوان یک برند مرموز و پر ماجرا یاد می‌شود. در طول بیش از یک قرن فعالیت این برند، حقایق جالبی از آن به جای مانده که برخی از موارد آن به شرح زیر است:
- برخی از شایعات در مورد استفاده از کوکائین در محصولات کوکاکولا وجود دارد که هیچ‌کدام به اثبات نرسیده است.
- بر اساس گزارشات، در نوشیدنی‌های کوکاکولا از برگ گیاه کوکا استفاده می‌شود که به ازای هر 4.5 لیتر، حدود 150 گرم از برگ این گیاه به کار می‌رود.
- کوکاکولا جزو معدود برندهای جهان است که در تمامی کشورهای جهان حتی در کره شمالی و کوبا نیز موجود است.
- در کشور چین کوکاکولا به شکل “Kekoukela” تلفظ می‌شود که در لهجه‌های خاص به گزیدن قورباغه مومی و اسب ماده پر از موم ترجمه می‌شود.
- برخی از افراد معتقند که پلیس آمریکا برای پاکسازی خون و از بین بردن شواهد جرم از نوشابه کوکولا استفاده می‌کند.
حواشی لوگو برند کوکاکولا
در سال‌های طولانی که از طراحی لوگو برند کوکاکولا می‌گذرد، حواشی متعددی به آن وارد شده است که یکی از مهم‌ترین آنها مربوط به اهانت به پیامبر (ص) و شهر مکه می‌شود. در واقع این حاشیه مربوط به ادعایی بوده که حدود ده سال قبل در فضای مجازی منتشر شد.
در این ادعا مطرح شده بود که اگر برچسب نوشابه کوکاکولا را از بدنه آن جدا کرده و از پشت به آن نگاه کنید، نام این محصول به این صورت خوانده می‌شود «لا محمد لا مکه». این ادعا موجب شد تا سهام کوکاکولا به خصوص در کشورهای اسلامی با افت قابل توجهی مواجه شود.
دلایل متعددی برای رد این ادعا مطرح شده است. یکی از دلایل اصلی رد این موضوع آن بوده که عمده محصولات این برند در غالب قوطی به مشتریان ارائه می‌شوند که اصلا امکان برعکس خواندن آن وجود ندارد. از طرفی محصولات این شرکت فاقد هرگونه ماده الکلی بوده که نشان می‌دهد این برند هیچ جهت‌گیری ضد دینی ندارد.
ثبات عنصر اصلی لوگو کاکولا
در طول دوره‌های مختلف برندهای مختلفی در دنیای تجارت وارد شده و پس از مدتی نیز محبوبیت خود را از دست می‌دهند؛ اما کوکاکولا از آن دست برندهایی است که توانسته با وجود گذشت بیش از یک قرن از فعالیت خود، هم‌چنان محبوبیت بالایی داشته باشد.
بسیاری این محبوبیت را به لوگو برند کوکاکولا نسبت می‌دهند. در طول سال‌هایی که از فعالیت کوکاکولا می‌گذرد، تغییرات مختلفی در لوگوی آن ایجاد شده؛ اما همواره رنگ قرمز و فونت خاص نام کوکاکولا دو عنصر ثابت لوگوی آن را تشکیل داده‌اند. بسیاری از متخصصان برندینگ معتقدند که این ثبات در لوگوی کوکاکولا تاثیر بسزایی در حک شدن نام آن در ذهن مخاطبان داشته است.
